Scandinaviërs houden ervan om dicht bij de natuur te zijn, maar nieuwe hutten en huisjes zijn prijzig en zetten kwetsbare en ongerepte omgevingen onder druk. Daarom kiezen sommige mensen voor architectonisch ontworpen, geprefabriceerde microhutten.
Je kunt het buitenleven van een Scandinaviër naar binnen halen, maar je kunt het buitenleven nooit uit een Scandinaviër halen. Alleen al praten over ‘hytta’ of ‘stugan’ (‘de hut/het huisje’ in het Noors/Zweeds) volstaat om veel noorderlingen enthousiast te maken.
De moderne ‘Stranda30’ staat ver af van de traditionele Scandinavische blokhut en biedt net zo goed beschutting tegen regen en sneeuw als een grotere hut. Foto © Strandahytta
Hoewel de nabijheid van de natuur al generaties lang deel uitmaakt van de Scandinavische ziel zijn moderne hutten niet voor iedereen weggelegd. In Noorwegen kosten ze meestal minimaal 500.000 euro, wat in veel gevallen duurder is dan een eengezinswoning. Veel moderne hutten zijn gebouwd in drukke dorpen of gehuchten aan de voet van een skilift. Hoewel deze hutten vaak ruim zijn en veel huiselijk comfort bevatten, kan de omgeving een bleke en verzorgde imitatie zijn van de wilde natuur.
Er zijn ook problemen met duurzaamheid. Voor de bouw van grote hutten zijn veel materialen nodig, ze nemen meer ruimte in beslag en belasten de hulpbronnen en infrastructuur. Hierdoor komen bouwprojecten steeds vaker in conflict met milieubelangen en lokale gemeenschappen.
Slimme binnenarchitectuur betekent dat er veel ruimte is voor jezelf en je spullen in het multiplex interieur van de ‘Rasta’ microhut. Foto © Aksel Jermstad/Norske Mikrohus
Een kleine trend die wordt aangestuurd door grote kosten
"Inflatie, hogere rentes voor leningen en een algemene stijging van de kosten van levensonderhoud wijzen in de richting van kleinere, beter betaalbare hutten. Microhutten kosten een fractie van de prijs van een nieuwe, grotere hut en dit opent de deur voor veel mensen die anders uit de markt geprijsd zouden worden. Bovendien hebben ze een veel kleinere ecologische voetafdruk", zegt David Reiss-Andersen, medeoprichter van Norske Mikrohus, een bedrijf dat gespecialiseerd is in het bouwen van micro-huisjes.
Aanvankelijk waren microhutten ofwel verbouwingen van bestaande gebouwen, bijvoorbeeld opslagplaatsen of kleine schuren die verbonden waren aan afgelegen boerderijen, ofwel werden ze vanaf de grond ontworpen en gebouwd, vaak door de architecten zelf. Tegenwoordig is prefabricage koning. De modellen van de hutten worden ontworpen door architecten, de bouw vindt plaats in een fabriek en de afgewerkte hut wordt met behulp van een vrachtwagen naar de locatie vervoerd en met een kraan op zijn plaats gemanoeuvreerd.
Terwijl veel moderne hutten laag in het landschap liggen, lijkt de iconische ‘Utsikten’ in de lucht te zweven en biedt hij een andere kijk op wat een microhut kan zijn. Foto © Norgeshus
Een visuele breuk met de traditie van blokhutten
Architectonisch gezien kan het uiterlijk van een microhut variëren, maar het verschilt vaak opvallend van grotere en meer conventionele hutten en huisjes. Terwijl veel nieuwe ‘macro’-hutten sterk leunen op het verleden, geven de kopers van microhutten meestal de voorkeur aan een strenger en minimalistischer exterieur.
In het interieur gaat het erom zoveel mogelijk in de beschikbare ruimte te passen zonder het vloeroppervlak te verstoppen. Verwacht slimme opbergruimtes, multifunctioneel meubilair, tussenverdiepingen en open plattegronden.
Bouwvoorschriften lopen niet altijd voorop in de industrie en dat geldt ook voor microstructuren. Er zit evenwel schot in de zaak.
"De nieuwe voorschriften die in juli van dit jaar van kracht werden (red.: juli 2023 in Noorwegen), zijn erg nuttig omdat ze juridisch definiëren wat een microwoning is. Dit maakt het voor potentiële kopers van bouwwerken onder de 30 vierkante meter mogelijk om een bouwlening te krijgen. Het helpt lokale overheden ook om ruimte te maken voor microwoningen", stelt Reiss-Andersen.
Strandahytta koos voor een strak en minimalistisch ontwerp tegen de achtergrond van de indrukwekkende bergketen Sunnmørsalpene. Foto © Strandahytta
De pioniers banen de weg
Hoewel deze regelgeving niet specifiek gericht is op microhutten gelooft Reiss-Andersen dat alle soorten microhuizen ervan zullen profiteren. Hij zegt dat de sector een lange weg heeft afgelegd na de enigszins ongereguleerde oorsprong bij de kampeerauto.
"De mensen die microhutten hebben gekocht, noemen we de pioniers en zij helpen de sector vooruit. Ik denk dat de activiteit de komende jaren zal toenemen naarmate het proces vlotter verloopt en meer mensen zich beginnen te realiseren dat de microhuttentrend een blijvertje is. Dit zal op zijn beurt leiden tot dorpen met microhutten die compacter zijn en een merkbaar kleinere impact hebben op zowel het klimaat als het lokale milieu en de natuur", zegt hij.
Terwijl steeds meer mensen overwegen om een eigen micro-huisje-weg-van-huis te kopen, zijn er nog steeds obstakels te overwinnen. Een daarvan is volgens Frode Mork, medeoprichter van Strandahytta, de productiecapaciteit.
De ‘Rasta’ microcabine heeft een traditionele vorm, maar is in alle andere opzichten modern en biedt het beste van twee werelden. Foto © Aksel Jermstad/Norske Mikrohus
"Zelfs met zo goed als geen marketing van onze kant, zien we een toenemende interesse in onze micromodellen, vooral van jonge gezinnen die hun eigen hut willen kopen, maar ook van mensen die willen bouwen om te verhuren. Op dit moment gaat al onze capaciteit naar appartementenprojecten, maar als deze interesse aanhoudt, produceren we vanaf volgend voorjaar weer meer microhutten", zegt Mork.
Dit is een door Jan Hoffman vertaald en bewerkt artikel geschreven door Henning Prytz Poulsen/ Pressenytt