Architectenbureau CoBe - met hoofdvestiging in Parijs en zusterkantoren in Marseille, Bordeaux, Porto, Lissabon en Valencia - rondde in Pau, een stadje in het zuiden van Frankrijk dat zo’n beetje de poort naar de Pyreneeën vormt, een opmerkelijk programma af voor de bouw van twee kantoorgebouwen, accommodatie, opleidingsfaciliteiten, ambachtsruimten, diensten en winkels. Het geheel wordt gedragen door een harmonieuze architecturale lijn en vereenvoudigde kenmerken, die leidden naar een project dat actief bijdraagt aan de ontwikkeling van een hele wijk.
‘Mixed use’, dat is wat centraal stond bij de totaalaanpak. Het eerder dit jaar opgeleverde project maakt deel uit van een veeleisende algemene benadering van duurzame ontwikkeling: E2C2-niveau, bioklimatologische ontwerpprincipes, houtskeletmuren, gevelbekleding, schrijnwerk en binnenmeubilair in hout van lokale soorten, gerecyclede materialen, enzovoort.
In Pau kwam er een totaalaanpak voor de wijk Saragosse, de grootste sociale woonwijk in het stedelijk gebied. Naast de noodzaak om de exclusieve doorgang voor het openbaar vervoer te moderniseren en een stadsverwarmingsnet aan te leggen met het oog op het verkrijgen van het Ecoquartier-label, waren de gemeenschappelijke ruimten aan de voet van de gebouwen, evenals de gebouwen die in de jaren 1950 en 1960 werden ontworpen en niet ver van het stadscentrum liggen, dringend aan renovatie toe. Daarom besloten de Franse overheid, via het ANRU (Nationaal Agentschap voor Stedelijke Vernieuwing) en de stad Pau, om samen met de sociale verhuurder Pau Béarn Habitat fors te investeren in dit gebied.
Om tegemoet te komen aan de groeiende behoefte aan zowel woningen als diensten, besloot de stad om in dit opkomende gebied een project voor gemengd gebruik te bouwen. Om dit te bereiken sloopte de stad een voormalig opvangtehuis dat zeer slecht onderhouden was en leeg stond. Tegen deze achtergrond werd in 2018 een projectmanagementwedstrijd voor de bouw van het Laherrère-centrum uitgeschreven en gewonnen door CoBe (hoofdaannemer) en WEEK (medeaannemer).
Er ontstonden twee gebouwen voor gemengd gebruik, met een totale oppervlakte van 11.210 m². Het eerste gebouw omvat een studentenresidentie, een hostel voor jonge werknemers, administratieve lokalen, een brasserie, een politiebureau, een kookschool en het bijbehorende opleidingsrestaurant en een sociale ruimte. Het tweede huisvest kantoorruimte, coworking- en opleidingsruimten, ambachtelijke lokalen, een bakkerij, een brasserie en diensten. De twee L-vormige complexen maken deel uit van een ecologisch verantwoorde aanpak, die handig op elkaar inwerkt en de wijk nieuw leven inblaast. De twee gebouwen zijn stevig verankerd op de Place Laherrère en delen een gelijkaardige vormgeving en materiaalgebruik.
Terwijl de twee niveaus op de begane grond trots hun koolstofarme, ter plaatse gestorte betonstructuur tonen, onderscheiden de vijf verdiepingen van de twee gebouwen zich door hun houten gevels met houtvezelisolatie en houten schrijnwerk. Al het hout dat in het project is gebruikt, is afkomstig uit Franse bossen op minder dan 450 km van de locatie. Het bouwsysteem bestaat uit een paal- en balkconstructie. Dit is een uniek kenmerk dat het mogelijk maakt om een breed scala aan programma's in één project onder te brengen en tegelijkertijd te anticiperen op toekomstige ontwikkelingen.
In het gebouw aan de oostkant kozen de architecten voor gemeenschappelijke woonruimtes die direct toegankelijk zijn vanaf de overloop. Aan weerszijden zijn woonruimtes voor studenten en jonge werknemers ontwikkeld.
De galerijen op elke verdieping van het westelijke gebouw bieden rechtstreeks plaats aan de ruimten voor pauzes en de gemeenschappelijke vergaderruimten voor de verschillende werk- en opleidingsruimten. Er moet ook worden opgemerkt dat alle kantoren en gemeenschappelijke ruimten van de vereniging Habitat Jeunes Pau Pyrénées, die de eerste verdieping bezet, door CoBe zijn ingericht met tweedehands kantoormeubilair en speciaal houten meubilair dat door een sociaal integratiebedrijf is geproduceerd.
Het project hecht ook veel belang aan buitenruimtes, zowel openbaar als privé. Terwijl tussen de twee gebouwen een wandelpad met bomen loopt dat de verschillende voorzieningen op de begane grond bedient, hebben bezoekers aan de zuidkant direct vanaf het plein toegang tot de gebouwen en de verschillende zalen.
Op de hoek van elk gebouw bevindt zich een brasserie met dubbele hoogte en mezzanines. De daken van de beide gebouwen hebben elk een royaal gemeenschappelijk terras met pergola's en beplanting, met daarin een substraat van gerecycled organisch afval. Het moge duidelijk zijn dat het Laherrère-centrum in Pau niet enkel met de grootste zorg is gebouwd, maar dat het tegelijkertijd voldoet aan de hoogste duurzaamheidsnormen.
Alle beelden © Luc Boegly
Dit is een door Jan Hoffman bewerkte vertaling uit het Frans van een artikel geschreven door Sipane Hoh